فراوانی مصرف مواد و عوامل مؤثر بر مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

پیش‌زمینه و هدف: جمله حذف شد ورود به دانشگاه، رویداد مهمی در زندگی دانشجویان است و افزایش فشار تکالیف درسی، نفوذ گروه همسالان، افزایش محبوبیت و دسترسی آسان به مواد، موجب گرایش به مصرف مواد می‌شود. سلامت و بهداشت روانی دانشجویان به‌عنوان نخبگان جامعه یکی از نگرانی­های برنامه ریزان و تصمیم‌گیرندگان در سطح کلان است. لذا این پژوهش توصیفی-تحلیلی باهدف تعیین فراوانی مصرف مواد و عوامل مؤثر بر مصرف آن، در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر ارومیه انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه یک پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی می‌باشد که بر روی 538 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه که مشغول به تحصیل بودند انجام پذیرفت. نمونه‌گیری با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انجام پذیرفت. جهت جمع‌آوری داده­ها از پرسشنامه­ی محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه توسط نظرات اصلاحی 6 نفر از اساتید صاحب‌نظر در این زمینه انجام و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آزمون-آزمون مجدد تعیین شد. داده­ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه­ی 23 تجزیه‌و‌تحلیل شد. از آمار توصیفی، برای توصیف داده­ها و آزمون کای دو، برای بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل بر مصرف مواد، استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد، (3/28 درصد) دانشجویان، مصرف سیگار و قلیان، (5/12 درصد)، مصرف مشروبات الکلی و (7/14 درصد)، مصرف مواد اعتیادآور داشتند. آزمون کای-دو نشان داد، بین مصرف سیگار و قلیان با جنسیت و وضعیت اقامت هم­چنین، بین مصرف مشروبات الکلی با جنسیت، وضعیت اقتصادی خانواده و وضعیت اقامت و بین مصرف مواد اعتیادآور با وضعیت اقتصادی خانواده و وضعیت اقامت ارتباط معنادار وجود دارد (05/0p<). از عوامل مؤثر بر مصرف مواد، شکست عاطفی (7/57 درصد)، فشار روحی-روانی (9/54 درصد)، کمبود محبت والدین (36 درصد)، احساس تنهایی (6/32 درصد)، تسکین درد (30 درصد)، کسب لذت (8/26 درصد) و بی‌هدف بودن در زندگی (25 درصد) دارای بیشترین فراوانی بودند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به مصرف مواد در دانشجویان و نقش عوامل روحی- روانی در گرایش آن‌ها به مصرف مواد، پیشنهاد می‌شود، مسئولین و صاحب‌نظران آموزشی در سطح کلان، جهت کنترل عوامل مؤثر بر مصرف مواد و درنتیجه ارتقای سلامت جسمانی-روانی دانشجویان برنامه‌ریزی نمایند.